Điểm bốc khói của dầu là gì? Những điều cần lưu ý khi sử dụng dầu ăn
Điểm khói của dầu là gì?
Điểm khói của dầu là nhiệt độ mà dầu bắt đầu bị phân hủy và bốc khói. Khi dầu đạt đến điểm khói, các axit béo trong dầu bắt đầu phân hủy thành các sản phẩm phụ độc hại, bao gồm các hợp chất aldehyd và lipid peroxide. Các hợp chất này có thể gây hại cho sức khỏe, bao gồm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, ung thư và các vấn đề về thần kinh.
Các yếu tố ảnh hưởng đến điểm khói của dầu
- Thành phần hóa học: Dầu có thành phần hóa học khác nhau sẽ có điểm khói khác nhau. Dầu có hàm lượng chất béo bão hòa cao sẽ có điểm khói cao hơn dầu có hàm lượng chất béo không bão hòa cao.
- Số lượng axit béo tự do: Dầu có nhiều axit béo tự do sẽ có điểm khói thấp hơn dầu có ít axit béo tự do. Axit béo tự do là những axit béo có một hoặc nhiều liên kết đôi. Liên kết đôi làm cho dầu dễ bị phân hủy hơn.
- Độ tinh khiết: Dầu tinh khiết sẽ có điểm khói cao hơn dầu không tinh khiết. Dầu không tinh khiết có thể chứa các tạp chất, chẳng hạn như nước, cặn hoặc chất ô nhiễm, sẽ làm giảm điểm khói.
- Tuổi thọ: Dầu già sẽ có điểm khói thấp hơn dầu mới. Điều này là do dầu già sẽ có nhiều axit béo tự do hơn.
Dựa trên các yếu tố này, có thể kết luận rằng dầu có hàm lượng chất béo bão hòa cao, ít axit béo tự do, tinh khiết và mới sẽ có điểm khói cao hơn.
Bảng tóm tắt các yếu tố ảnh hưởng đến điểm khói của dầu:
| Yếu tố | Ảnh hưởng |
|---|---|
| Thành phần hóa học | Dầu có hàm lượng chất béo bão hòa cao sẽ có điểm khói cao hơn |
| Số lượng axit béo tự do | Dầu có nhiều axit béo tự do sẽ có điểm khói thấp hơn |
| Độ tinh khiết | Dầu tinh khiết sẽ có điểm khói cao hơn |
| Tuổi thọ | Dầu già sẽ có điểm khói thấp hơn |
Điểm khói của một số loại dầu ăn phổ biến:
Dưới đây là điểm khói của một số loại dầu ăn phổ biến trên thị trường:
| Dầu ăn | Điểm khói (°C) |
|---|---|
| Dầu ô liu | 191 |
| Dầu hạt cải | 204 |
| Dầu hướng dương | 232 |
| Dầu bắp | 232 |
| Dầu đậu phộng | 232 |
| Dầu dừa | 232 |
| Dầu hạt mè | 210 |
| Dầu bơ | 271 |
| Dầu thực vật | 204-232 |
| Bơ | 177 |
| Dầu hạt lanh | 107 |
Lưu ý rằng điểm khói của dầu ăn có thể thay đổi tùy thuộc vào phương pháp chiết xuất, tinh chế và bảo quản. Ngoài ra, điểm khói của dầu ăn có thể giảm xuống theo thời gian và khi dầu được sử dụng lại.
Ta thấy, các loại dầu có điểm khói cao (trên 200°C) thường được sử dụng để chiên rán, trong khi các loại dầu có điểm khói thấp (dưới 200°C) thường được sử dụng để trộn salad hoặc chế biến các món ăn nhẹ.
Những điều cần lưu ý khi sử dụng dầu ăn
Dầu ăn là một thành phần không thể thiếu trong bữa ăn hàng ngày của mỗi gia đình. Tuy nhiên, nếu không sử dụng đúng cách, dầu ăn có thể gây hại cho sức khỏe. Dưới đây là một số lưu ý khi sử dụng dầu ăn:
Chọn loại dầu ăn phù hợp
Trên thị trường hiện nay có rất nhiều loại dầu ăn khác nhau, được chiết xuất từ các loại hạt, quả khác nhau. Mỗi loại dầu ăn có những đặc điểm và hàm lượng dinh dưỡng khác nhau. Vì vậy, cần lựa chọn loại dầu ăn phù hợp với nhu cầu sử dụng và sức khỏe của mỗi người.
Sử dụng dầu ăn đúng cách
Khi sử dụng dầu ăn, cần lưu ý những điều sau:
Không đun nóng dầu ăn ở nhiệt độ quá cao. Nhiệt độ bốc khói của dầu ăn là khoảng 180 - 200 độ C. Khi dầu ăn bốc khói, các chất béo trong dầu bị oxy hóa, hình thành các hợp chất độc hại, gây hại cho sức khỏe. Không tái sử dụng dầu ăn nhiều lần. Dầu ăn khi chiên rán nhiều lần sẽ bị biến đổi thành các chất độc hại, gây hại cho sức khỏe. Bảo quản dầu ăn đúng cách. Dầu ăn cần được bảo quản nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
Sử dụng dầu ăn với lượng vừa phải
Dầu ăn là một nguồn cung cấp chất béo, năng lượng cho cơ thể. Tuy nhiên, nếu sử dụng quá nhiều dầu ăn có thể gây ra các vấn đề sức khỏe như thừa cân, béo phì, tim mạch,…
Dưới đây là một số cách sử dụng dầu ăn với lượng vừa phải:
Khi chiên rán, chỉ sử dụng lượng dầu ăn vừa đủ để bao phủ thực phẩm. Khi xào nấu, sử dụng ít dầu ăn và xào ở nhiệt độ vừa phải. Khi trộn salad, chỉ sử dụng một lượng nhỏ dầu ăn để trộn đều. Khi ăn cơm, thay vì ăn cơm với nhiều dầu mỡ, có thể ăn kèm với các loại rau củ, trái cây.
Việc sử dụng dầu ăn đúng cách sẽ giúp bảo vệ sức khỏe và đảm bảo dinh dưỡng cho bữa ăn hàng ngày.
Lượng dầu ăn sử dụng hợp lý
Theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế Thế giới, lượng dầu ăn tiêu thụ hàng ngày của người trưởng thành không nên vượt quá 25-30g. Đối với trẻ em, lượng dầu ăn tiêu thụ hàng ngày nên được giảm xuống tương ứng với độ tuổi.
Lời kết chung
Điểm khói của dầu là một thông số quan trọng cần xem xét khi lựa chọn dầu để sử dụng. Đối với các ứng dụng chiên rán, dầu có điểm khói cao được ưa chuộng hơn vì ít có khả năng bốc khói và cháy khét. Đối với các ứng dụng khác, chẳng hạn như xào nấu, salad, dầu có điểm khói thấp hơn sẽ được sử dụng vì có hương vị thơm ngon hơn.
